صفات مردمان

ابتدا یادآوری می کنم که فرهنگ هر ملت، دورنمای آن جامعه است؛ و از دید نزدیک، افرادی را می توان یافت که غیر آن باشند.

واقعا جای بسی تاسف دارد که در کتب درسی و حتی دانشگاهی ما هیچ سخنی درباره اقوام ایرانی یا نژادهای بشری و صفات ایشان وجود نداشته، در حالی که یکی از بزرگترین مفاخر ما ابن خلدون مولف کتاب سترگ "العبر ..." است که با گذشت قرن ها هنوز این صفات جاری هستند. پیشنهاد می کنم مقدمه آن را برای اشراف بر صفات امم بخوانید.

نمودار زیر از سایت newzealandnow.govt.nz را بحث می کنم:

این نمودار دو خصیصه دارد: قانونمداری و شخصیت محوری.

برای آلمان ها و مردمان شرق آسیا قانون اهم است. حتی در مواردی که قانون خاصی نیست، نظم اجتماعی اولویت پیدا می کند. دیده اید که برای سوار شدن به مترو، صف های چند متری تشکیل می دهند. در هنگام وقوع تسونامی، پیرمردها مسئول ایثار هستند و ....

برای مردمان آسیای جنوبی، شخصیت اهم است. ما ایرانی ها قیافتا شبیه هندی های آریایی هستیم. یک هندی ابتدا توجه می کند که ما از کدام طبقه جامعه هستیم. اگر وضع ظاهرمان خوب باشد، احترام اساسی می گذارد. برعکس، برای طبقات پایین هر عمل شر و عجیبی را تصور می کنند. طبقات اجتماعی (کاست) مهمترین مشخصه هندوستان است. همین عامل باعث شد که آنها چندین قرن مستعمره انگلستان باشند و هنوز هم کاملا رها نشده اند.

اما بحث اصلی درباره انگلیسی تبارهاست. برای اینها روحیه مهم است. یعنی اگر با بودن با کسی روحیشون خوب بشه، او را آدم خوبی می دانند. حتی از فحوای نامه متوجه روحیه طرف مقابل را حدس می زنند. برای همین هم هست که آدم های خوشگذران و تجملی هستند. نکته مهم درباره نیوزیلندی هاست که عناوین و القاب برای آنها کمترین ارزش را دارد.

اما بحث جالب در مورد مردم خاورمیانه و هموطنان عزیزم است! ( فکر کنم اگر نویسنده می خواست ایران را در این نمودار بگنجاند در منتهی الیه چپ مالزی می گذاشت!) یک حالت تکبر در نهاد ما هست که نمی خواهیم ضعف ها و مشکلاتمان را با دیگران در میان بگذاریم و سعی در خوب نشان دادن اوضاعمان حتی به خواهر و برادر خودمان داریم.بر عکس اروپایی ها که باعث اتحادشان می شود و این را ابن خلدون مفصل بحث کرده.

مهمتر این که جاه طلب هستیم: در هر جمعی می خواهیم رییس باشیم و نه عضوی از جمع. مهم برای ما، گرایش سیاسی مخاطب است: در همان وهله اول می خواهیم بدانیم مخاطبمان ملی است یا مذهبی، و اگر مطابق ما نبود، حذفش می کنیم؛ ولو همسایمان باشد.